Doktora Programı
Doktora süreci sırasıyla aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır:
SBE YÖNETMELİK MADDE 31
(1) Doktora programlarının amacı; öğrencinin bilimsel düşünceyi kavramasını sağlamak,bağımsız araştırma yapmak, konuları bilimsel açıdan irdeleyerek yorum yapmak ve yeni sentezlere ulaşmak için gerekli bilimsel birikimi kazandırmaktır. Doktora programı sonunda hazırlanacak tezin, bilime yenilik getirme, yeni bir bilimsel yöntem geliştirme, bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulama niteliklerinden birini yerine getirmesi gerekir.
(2) Doktora programları, tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için toplam yirmi bir krediden ve 60 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az yedi ders, bir seminer dersi, 60 AKTS kredi ile ölçülen yeterlik sınavı ve en az 120 AKTS kredi ile ölçülen tez çalışması olmak üzere en az toplam 240 AKTS kredisinden oluşur. Seminer dersi ve tez çalışması kredisiz olup “başarılı” veya “başarısız” olarak değerlendirilir.
(3) Bütünleşik doktora programları, toplam kırk iki krediden ve 120 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az on dört ders, bir seminer dersi, 60 AKTS kredi ile ölçülen yeterlik sınavı ve en az 120 AKTS ile ölçülen tez çalışması olmak üzere en az toplam 300 AKTS kredisinden oluşur. Seminer dersi ve tez çalışması kredisiz olup “başarılı” veya “başarısız” olarak değerlendirilir.
(4) Doktora programlarında öğrencinin alacağı derslerden en çok ikisi, lisans veya yüksek lisans öğrenimi sırasında alınmamış olması koşuluyla, anabilim dalı başkanlığının önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulu kararı ile uygun görülecek başka bir yükseköğretim kurumunda verilen yüksek lisans veya doktora derslerinden seçilebilir.
(5) Bütünleşik doktora programlarında öğrencinin alacağı derslerden en çok dördü, lisans öğrenimi sırasında alınmamış olması koşuluyla, anabilim dalı başkanlığının önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulu kararı ile uygun görülecek başka bir yükseköğretim kurumunda verilen yüksek lisans veya doktora derslerinden seçilebilir.
(6) Lisans dersleri ders yüküne ve doktora kredisine sayılmaz.
SBE YÖNETMELİK MADDE 33
(1) Doktora programına kaydını yaptıran her öğrenci için, ilgili anabilim dalı başkanlığının önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulunun kararı ile en geç ikinci yarıyılın sonuna kadar Üniversitede görevli öğretim üyeleri arasından bir danışman atanır. Tez çalışmasının konusuna göre Üniversitede belirlenen niteliklere sahip öğretim üyesi bulunmaması halinde, anabilim dalı başkanlığının önerisi, Enstitü Yönetim Kurulunun kararıyla başka bir yüksek öğretim kurumundan bir öğretim üyesi de danışman olarak atanabilir.
(2) Tez çalışmasının ve programın niteliğine göre ilgili anabilim dalı başkanlığının önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulunun kararı ile başka bir yükseköğretim kurumunun doktora derecesine sahip öğretim elemanları arasından ikinci tez danışmanı atanabilir.
(3) Doktora programlarında tez yönetebilmesi için bir öğretim üyesinin, başarıyla tamamlanmış en az bir yüksek lisans tezi yönetmiş olması gerekir.
(4) Öğrencinin kayıt yenileme işlemlerinin gerektiği gibi yürütülmesi, yeterlik sınavına hazırlanması ve tez çalışmasının yönetilmesi danışmanın görevidir. Danışmanlık görevi, ikinci yarıyılın sonuna kadar ilgili program koordinatörü tarafından yürütülebilir. Danışmanı olmayan öğrencilerin kayıt yenileme işlemlerini program koordinatörü yürütür.
SBE YÖNETMELİK MADDE 34
(1) Derslerini AGNO’su en az 3,00 olacak şekilde tamamlayan öğrenci, kayıtlı olduğu programla ilgili temel konularda derinliğine bilgiye sahip olup olmadığının belirlenmesi amacıyla yeterlik sınavına girer. Yüksek lisans derecesi ile kabul edilen öğrenci en geç beşinci yarıyılın, lisans derecesi ile kabul edilmiş olan öğrenci en geç yedinci yarıyılın sonuna kadar yeterlik sınavına girmek zorundadır. Bu süreler zarfında yeterlik sınavına girmeyen öğrenci, sınava girmesi gerektiği halde girmediği her yarıyılda yeterlik sınavından başarısız sayılır.
(2) Yeterlik sınavları güz döneminde kasım-aralık, bahar döneminde nisan-mayıs aylarında olmak üzere, yılda iki dönem halinde yapılır. Bir öğrenci bir yılda en fazla iki kez yeterlik sınavına girer. Ders aşamasını tamamlayan öğrenciler, kayıt yenileme döneminde Öğrenci Otomasyon Sistemini kullanarak doktora yeterlik aşamasını başlatır.Doktora yeterlik aşamasında olup yeterlik sınavına girmek isteyen öğrenci, sınava gireceği yarıyılın kayıt yenileme döneminin sonuna kadar, sınava gireceğini gösteren ve tez danışmanı tarafından imzalanmış formu Enstitüye teslim eder.
(3) Doktora yeterlik sınavına girmek için başvuruda bulunarak süreci başlatan fakat sınava girmeyen öğrenci yeterlik sınavında başarısız sayılır.
(4) Doktora yeterlik sınavları, ilgili anabilim dalı başkanlığının önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulunun kararı ile iki eğitim-öğretim yılı boyunca görev yapmak üzere, ilgili anabilim dalı başkanlığındaki öğretim üyeleri arasından seçilen beş kişilik Doktora Yeterlik Komitesi tarafından düzenlenir ve yürütülür. Komite, farklı alanlardaki sınavları hazırlamak, uygulamak ve değerlendirmek amacıyla sınav jürileri kurar. Sınav jürisi en az ikisi Üniversite dışından olmak üzere, danışman dahil beş öğretim üyesinden oluşur. Danışmanın oy hakkı olmadığı hususunda Enstitü Yönetim Kurulunun kararının bulunduğu durumlarda, jüri altı öğretim üyesinden oluşur. Yeterlik sınavı toplantıları öğretim elemanları, lisansüstü öğrenciler ve alanın uzmanlarından oluşan dinleyicilerin katılımına açık olarak yapılır.
(5) Doktora yeterlik sınavı yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşama halinde yapılır. Öğrencinin başarılı olabilmesi için yazılı ve sözlü aşamaların her birinden 100 tam not üzerinden en az 75 alması gerekir. Yazılı sınavda başarısız olan veya yazılı sınava katılmayan öğrenciler, sözlü sınava giremez ve başarısız sayılır. Doktora yeterlik sınavı jürisi öğrencinin yazılı ve sözlü sınavlardaki başarı durumunu değerlendirerek başarılı (P) ya da başarısız (F) olduğuna salt çoğunlukla karar verir. Bu karar ilgili anabilim dalı başkanlığı tarafından sınavı izleyen üç gün içerisinde Enstitüye tutanakla bildirilir.
(6) Yeterlik sınavında yazılı aşamada başarısız olan öğrenci bir sonraki yarıyılda tekrar yazılı ve bu aşamada başarılı olduğu takdirde sözlü sınava alınır. Yeterlik sınavında yazılı aşamada başarılı olup sözlü aşamada başarısız olan öğrenci, bir sonraki yarıyılda sadece sözlü sınava girer. Bu sınavlarda başarısız olan öğrencinin Enstitü ile ilişiği kesilir.
(7) Yeterlik sınavı jürisi, yeterlik sınavını başaran bir öğrencinin, ders yükünü tamamlamış olsa bile, toplam kredi miktarının üçte birini geçmemek şartıyla fazladan ders/dersler almasını isteyebilir. Bu durumda öğrenci, Enstitü Yönetim Kurulu kararıyla belirlenecek bu dersleri başarmak zorundadır.
SBE YÖNETMELİK MADDE 35
(1) Yeterlik sınavında başarılı olan öğrenci için anabilim dalı başkanlığının önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulunun kararı ile bir ay içerisinde bir tez izleme komitesi oluşturulur.
(2) Tez izleme komitesi, üç öğretim üyesinden oluşur. Komitede tez danışmanından başka biri ilgili anabilimdalından, diğeri dışından olmak üzere iki öğretim üyesi yer alır. İkinci tez danışmanı atanmışsa komite toplantılarına oda katılabilir.
(3) Tez izleme komitesinin atandığı dönemi takip eden dönemlerde anabilim dalı başkanlığının önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulunun kararı ile komitede değişiklik yapılabilir.
SBE YÖNETMELİK MADDE 36
(1) Doktora yeterlik sınavında başarılı olan öğrenci, yeterlik sınavını takip eden en geç altı ay içerisinde, yapacağı araştırmanın amacını, yöntemini ve çalışma planını kapsayan tez önerisini, tez izleme komitesi önünde sözlü olarak savunmak zorundadır. Tez önerisi savunmasına geçerli bir mazereti olmaksızın bu fıkrada belirtilen sürede girmeyen öğrenci başarısız sayılarak tez önerisi reddedilir.
(2) Öğrenci, tez önerisi ile ilgili yazılı bir raporu sözlü savunmadan en az on beş gün önce tez izleme komitesi üyelerine sunar. Tez izleme komitesi, öğrencinin sunduğu tez önerisinin kabulüne, reddine veya düzeltilmesine salt çoğunlukla karar verir. Düzeltme için bir ay süre verilir. Bu süre sonunda kabul veya red yönünde salt çoğunlukla verilen karar, ilgili anabilim dalı başkanlığınca işlemin bitişini izleyen üç gün içinde Enstitüye tutanakla bildirilir.
(3) Tez önerisi reddedilen öğrenci için takip eden yarıyılın ders alma/bırakma dönemi sonuna kadar yeni danışman atanabilir ve/veya yeni tez konusu belirlenebilir. Bu durumda yeni tez izleme komitesi atanır. Programa aynı danışmanla ve aynı konuyla devam eden öğrenci savunmada başarısız olmasından en geç üç ay sonra, danışman ve tez konusu değiştiren öğrenci ise en geç altı ay sonra tekrar tez önerisi savunması yapar. Bu savunmada da tez önerisi reddedilen öğrencinin Enstitü ile ilişiği kesilir.
SBE YÖNETMELİK MADDE 36
(4) Tez önerisi kabul edilen öğrenci, takip eden ilk yarıyıldan başlamak üzere tez süresi boyunca her yarıyıl kayıt döneminde öğrenci otomasyon sisteminde doktora tezine kayıt yaptırır. Tez önerisi kabul edilen öğrencinin danışmanı tez izleme komitesini, Ocak-Haziran ve Temmuz-Aralık ayları arasında birer kere olmak üzere yılda iki kez toplantıya davet eder. Öğrenci, toplantı tarihinden en az bir ay önce komite üyelerine yazılı bir rapor sunar. Bu raporda o ana kadar yapılan çalışmaların özeti ve bir sonraki dönemde yapılacak çalışma planı belirtilir. Öğrencinin tez çalışması komite tarafından başarılı veya başarısız olarak belirlenir. Tez izleme komitesine rapor sunmayan öğrenci başarısız sayılır. Komite toplantısının sonucu ilgili anabilim dalı başkanlığınca işlemin bitişini izleyen üç gün içinde Enstitüye tutanakla bildirilir. Enstitü, sonucu öğrenci otomasyon sisteminde başarılı (TP) veya başarısız (TF) olarak belirtir. Her başarılı tez izleme dönemi 30 AKTS kredisi olarak değerlendirilir. Tez izleme komitesi raporları Ocak-Haziran ve Temmuz-Aralık ayları sonunda Enstitüye iletilmeyen öğrenciler, ilgili tez izleme döneminden başarısız(TF) sayılır.
(5) Komite tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir.
SBE YÖNETMELİK MADDE 37
(1) Doktora programındaki bir öğrencinin tezinin sonuçlanabilmesi için en az üç tez izleme komitesi raporu sunulması gerekir.
(2) En az üç tez izleme komitesi raporunu sunmuş ve başarılı bulunmuş (üç yarıyıl doktora tezinden TP almış)öğrenci, tezini Enstitünün tez yazım kılavuzundaki esaslara uygun olarak hazırlayıp jüri önünde sözlü olarak savunmak üzere danışmana sunar. Danışman, tezin savunulabilir olduğuna ilişkin yazılı olarak belirttiği görüşü ile birlikte ilgili anabilim dalı başkanlığı aracılığıyla tezi Enstitüye teslim eder. Enstitü söz konusu teze ilişkin intihal yazılım programı raporunu alarak danışmana ve jüri üyelerine gönderir. Rapordaki verilerde gerçek bir intihalin tespiti halinde, gerekçesi ile birlikte karar verilmek üzere tez Enstitü Yönetim Kuruluna gönderilir.
(3) Düzeltme verilen tezlerde, verilen süre içinde gerekli düzeltme yapıldıktan sonra ikinci fıkradaki usul uygulanır.
(4) Doktora tez jürisi, ilgili anabilim dalı başkanlığının önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulunun kararı ile atanır.Jüri, üçü öğrencinin tez izleme komitesinde yer alan öğretim üyeleri ve en az ikisi de Üniversite dışından olmak üzere danışman dahil beş öğretim üyesinden oluşur. Danışmanın oy hakkı olmadığı hususunda Enstitü Yönetim Kurulunun karar verdiği durumlarda, jüri altı öğretim üyesinden oluşur. Ayrıca varsa ikinci tez danışmanı oy hakkı olmaksızın jüride yer alabilir.
(5) Öğrencinin tezini, jüri üyelerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç bir ay içerisinde savunması gerekir.Tez savunması tarihi danışman tarafından diğer jüri üyelerinin görüşü alınarak belirlenir ve Enstitüye bildirilir. Tez savunması, tez çalışmasının sunulması ile bunu izleyen soru-cevap aşamasından oluşur. Tez savunma toplantıları öğretim elemanları, lisansüstü öğrenciler ve alanın uzmanlarından oluşan dinleyicilerin katılımına açık olarak yapılır.
(6) Tez savunmasının tamamlanmasından sonra jüri dinleyicilere kapalı olarak, tez hakkında salt çoğunlukla kabul, ret veya düzeltme kararı verir. Tezi kabul edilen öğrenciler başarılı olarak değerlendirilir. Bu karar, ilgili anabilim dalı başkanlığınca tez sınavını izleyen üç gün içinde Enstitüye tutanakla bildirilir. Enstitü sonucu öğrenci otomasyon sisteminde başarılı (P) veya başarısız (F) olarak belirtir. Tez savunmasındaki başarı, 30 AKTS kredisi olarak değerlendirilir. Tezi başarısız bulunarak reddedilen öğrencinin Enstitü ile ilişiği kesilir. Tezi hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci en geç altı ay içinde gerekli düzeltmeleri yaparak tezini aynı jüri önünde yeniden savunur. Bu savunmada da başarısız bulunan öğrencinin Enstitü ile ilişiği kesilir.
(7) Lisans derecesi ile doktora programına kabul edilmiş olanlardan, gerekli kredi yükü, proje ve benzeri diğer şartları yerine getirmiş olmaları kaydıyla doktora tezinde başarılı olamayan öğrencilere talep etmeleri halinde tezsiz yüksek lisans diploması verilir.
SBE YÖNETMELİK MADDE 38
(1) Tez savunmasında başarılı olan öğrenci, tez savunmasına giriş tarihinden itibaren bir ay içinde tezi üç nüsha olarak danışmanına teslim eder. Danışman, tezin yazım kurallarına uygunluğu yönünden yazılı olarak belirttiği görüşü ile tezin nüshalarını ilgili anabilim dalı başkanlığı aracılığıyla Enstitüye gönderir.
(2) Birinci fıkradaki yükümlülüğünü yerine getiren öğrenci, Üniversitenin diğer birimlerine yönelik yükümlülüklerini yerine getirmiş olması koşuluyla ve Enstitü Yönetim Kurulu kararıyla doktora diploması hakkı kazanır. Enstitü Yönetim Kurulu başvuru üzerine tezin Enstitüye teslim süresini en fazla bir ay daha uzatabilir. Bu koşulları yerine getirmeyen öğrenci koşulları yerine getirinceye kadar diplomasını alamaz, öğrencilik haklarından yararlanamaz ve azami süresinin dolması halinde Enstitü ile ilişiği kesilir.
SBE YÖNETMELİK MADDE 38
(3) Diploma hazırlanıncaya kadar öğrenciye bir defaya mahsus olmak üzere geçici mezuniyet belgesi verilebilir.
(4) Doktora diploması hakkı kazanan öğrenci adına diploma Enstitü tarafından düzenlenir. Diplomada öğrencinin kayıtlı olduğu anabilim dalının ve programın Yükseköğretim Kurulu tarafından onaylanmış adı yer alır. Mezuniyet tarihi, tezin kabul edildiği tez savunma tarihidir.
(5) Diploma ile birlikte verilecek diploma ekinde öğrencinin aldığı dersler, bu derslerin başarı notları ve AGNO’su yer alır.
(6) Diplomasını kaybeden öğrencilere ilgili mevzuat hükümlerine göre duplikata verilir.
(7) Tezin tesliminden itibaren üç ay içinde doktora tezinin bir kopyası elektronik ortamda, bilimsel araştırma ve faaliyetlerin hizmetine sunulmak üzere Enstitü tarafından Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına gönderilir.